Παρασκευή 26 Απριλίου 2013

ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ 1936 - 1939

του Βασίλη Σαμαρά
Εισαγωγή
Στην κριτική που γίνεται από ορισμένες πλευρές (τροτσκιστές, αναρχικούς κ.λπ.) υπάρχει μια αντίφαση ολίγον "παλαβή", αν τη δει κανείς σε αυστηρά λογικά πλαίσια και παραλείπει κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές παραμέτρους. Φυσιολογικά, οι κριτικές επικεντρώνονται στο βασικό υποκείμενο μιας υπόθεσης. Ποιο είναι αυτό το υποκείμενο; Όσο μας αφορά, το ΚΚ Ισπανίας. Με βάση τη δική του πολιτική, τα συν και τα πλην, θα βγάλουμε τα τελικά μας συμπεράσματα. Ο τραγέλαφος βρίσκεται στο ότι ακριβώς αυτοί που καταριόνται τους "σταλινικούς", επικεντρώνοντας την κριτική τους στο ΚΚ έμμεσα (σχεδόν άμεσα), αναγνωρίζουν τον πρωτεύοντα ρόλο του.
Ας εξηγηθούμε. Στην αρχή του εμφυλίου το ΚΚΙ είναι ένα καλά συγκροτημένο, αλλά μικρό σχετικά κόμμα, με μικρή επιρροή στο προλεταριάτο (βασικά Μαδρίτη - Αστούριες) και ελάχιστη στην αγροτιά. Τα μέλη του υπολογίζονται τότε γύρω στις 30.000. Αντίθετα, η ισχυρή δύναμη της Αριστεράς στην Ισπανία είναι οι αναρχικοί (GNT-FAI), που αριθμούνται περίπου σε 2 εκατομμύρια, με σκληρό οργανωμένο πυρήνα περίπου 300.000 μέλη, με επιρροή στην εργατική τάξη αλλά και στην αγροτιά (Ανδαλουσία, Αραγωνία, Καταλωνία κ.α.). Το POUM (τροτσκιστές) είναι βέβαια μια μικρή δύναμη με επιρροή βασικά στη Βαρκελώνη και στη Μαδρίτη. Στη διάρκεια ωστόσο του εμφυλίου συνδέονται στενά με τους αναρχικούς και συνεργάζονται (κάνοντας ιδεολογικά σκόντα) στη βάση κοινών στόχων και επιδιώξεων (και τις περισσότερες φορές ενάντια στο ΚΚΙ). Ποιο είναι, λοιπόν, το υποκείμενο της επανάστασης στο οποίο πρέπει να υπολογίζει κανείς, να στηρίζεται αλλά και να αναζητήσει τελικά τις όποιες ευθύνες; Αν το ζήτημα τεθεί ποσοτικά, η απάντηση είναι προφανής. Οι αναρχικοί και οι σύμμαχοι τους. Αν όμως τεθεί σε βάση ιδεολογικής και πολιτικής συγκρότησης, συνέπειας και υπευθυνότητας κ.λπ., το πράγμα αλλάζει. Εμείς θεωρούμε ότι αυτές τις προϋποθέσεις πληρούσε το ΚΚΙ παρ' όλο το μικρό του μέγεθος.
Φαίνεται όμως ότι το ίδιο θεωρούν και ΟΛΟΙ οι άλλοι. Από τον Φράνκο μέχρι τους αναρχικούς. Από τον Χίτλερ μέχρι τον Ρούσβελτ. Και αυτό φαινόταν στη στάση τους τότε, μετά και σήμερα. Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο ζήτημα μας. Η εξέταση της εξέλιξης του ισπανικού εμφυλίου μετά τις πρώτες μέρες της παλλαϊκής έξαρσης και της ενότητας στην πάλη για την απόκρουση του φασιστικού πραξικοπήματος δείχνει ένα πράγμα: Ότι όλες οι δυνάμεις, παρά την ποσοτική υπεροχή τους (η οποία βεβαίως στην πορεία μειωνόταν), λειτουργούσαν κατά κάποιον τρόπο σαν ένα είδος "αντιπολίτευσης" απέναντι στο "μικρό" ΚΚΙ. Είχαν "δίκιο"! Δεν ήταν σε θέση ιδεολογικά, πολιτικά, δεν ήθελαν και ούτε μπορούσαν να αναλάβουν την ευθύνη της λαϊκής υπόθεσης ολόπλευρα με συνέχεια και συνέπεια μέχρι το τέλος. Στην ουσία αναγνωρίζουν ότι αυτό το καθήκον έπεφτε στους ώμους του "μικρού" ΚΚΙ. Αναγνώριζαν το δικό τους συμπληρωματικό, άντε "διορθωτικό", ρόλο (και η λογική του εισοδισμού των τροτσκιστών ακριβώς αυτό το χαρακτήρα έχει). Σ' όλη τη διάρκεια του εμφυλίου ταλαντεύονται ανάμεσα σε ακροαριστερές θέσεις και στις θέσεις του Λαϊκού Μετώπου, τις οποίες πολλές φορές προσπερνούσαν από τα δεξιά, με αποκορύφωμα τη συνεργασία τους στο προδοτικό αντικομμουνιστικό πραξικόπημα του Κασάδο που οδήγησε στην κατάρρευση, στην ήττα.
Ακόμα και το είδος της σημερινής τους "κριτικής" έχει τον ίδιο χαρακτήρα. Αν θέλουν, λοιπόν, να είναι τίμιοι και ειλικρινείς, θα πρέπει να είναι με τον εαυτό τους πρώτα και με το κίνημα μετά. Αν θεωρούν τον εαυτό τους, την παράταξη τους σαν το υποκείμενο της επανάστασης, το πρώτο που έχουν να κάνουν είναι μια πραγματική αυτοκριτική και βεβαίως σε μια τέτοια βάση. Αν όχι, να συνεχίσουν την κριτική τους στο ΚΚ, αλλά τοποθετώντας καθαρά και ειλικρινά τον καθένα στη θέση που του ανήκει. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού.

Δεν υπάρχουν σχόλια: